İlk Muayene Ne Zaman Olmalı?
Bebeklerde ilk diş ağızda göründüğünde mutlaka bir pedodonti uzmanı (çocuk diş hekimi) tarafından ilk muayenesi yapılmalıdır. Düzenli pedodontist kontrolleri, süt dişlerinin değişme zamanına kadar ağızda sağlıklı bir şekilde tutulabilmesini sağlar. Böylece oluşabilecek birçok ortodontik problemin önüne geçilebilir. Bir problemin oluşmasını önlemek, oluşan problemi çözmekten daha sağlıklı, daha kolay ve daha az maliyetlidir. İlk ortodontik muayenenin ise daimi birinci büyük azıların sürdüğü 6 yaşında olması gerektiği birçok kaynakta söylenmektedir. Ancak çocukta yanlış solunum alışkanlıklarının (ağız solunumu) olması, parmak emme, bırakılamamış biberon ve emzik kullanımı gibi kötü alışkanlıkların olması durumunda ilk ortodontik muayene çok daha erken yaşlarda (3-4 yaş) yapılmalıdır.
Tedavi Yaşını Kaçırdık Mı?
Çocuklarda görülen ortodontik problemler çeşitlilik göstermekte ve ideal tedavi yaşları değişebilmektedir. Üst çene darlığı tespit edildiği yaşta tedavi edilmesi gerekmektedir. Çocuğun yaşına göre apareyin şekli ve genişletme protokolleri değişebilmektedir. 15 yaşından sonra tespit edilen üst çene darlığında, üst çenenin genişletmeye olan direnci arttığından kemikten destek alan vidalar içeren bir genişletme apareyi kullanılmalı (MARPE), ya da cerrahi destekli üst çene genişletmesi (SARME) yapılmalıdır. Üst çenenin geride ya da alt çenenin ileride olduğu bozuklukların ideal tedavi yaşı 6-8 olup, 9 yaşının geçirilmemiş olması gerekmektedir. Alt çenenin geride olduğu durumlarda ise ideal tedavi zamanı çocuğun ergenlik belirtilerini göstermeye başladığı, yani ergenlik atılımına girmeden hemen önceki zaman dilimidir. Bu dönem kız ve oğlan çocuklarında farklılık göstermekte, ortalama 10-14 yaş arasında olmaktadır. Çocuğun büyüme gelişme evresinin hangi döneminde olduğunun saptanması için el-bilek röntgeni ya da lateral sefalometrik röntgen üzerinden detaylı kemik yaşı tayini yapılması gerekmektedir. Ergenliğe girmesinin üzerinden zaman geçen çocuklarda, alt çenenin öne alınması planlanan tedavilerde başarılı olunamamaktadır. Sonuç olarak bir ortodonti uzmanına muayene olmak için çocuğun tüm daimi dişlerinin çıkmasını beklemek yanlış bir inanıştır.
Çocuğumun Dişleri Yamuk Çıkıyor, Ne Zaman Tedavi Olalım?
Hiçbir iskeletsel uyumsuzluğu bulunmayan, sadece dişsel dizilim problemi olan çocuklarda tüm süt dişlerinin değişip daimi dişlerinin tamamen sürmesi beklenebilir. Bazı durumlarda çok daha küçük yaşlarda şeffaf plaklar ya da apareyler kullanılarak ağızda var olan dişler sıralanıp gelecek olan dişlere yeterli yer açılarak doğru yerlerine sürmeleri sağlanabilir. Çocukluk ve gençlik dönemlerinde çene kemikleri daha yumuşak ve esnek olduğundan diş hareketleri daha kolay ve kısa sürede yapılabilir. Yani ortodontik tedavinin büyüme gelişim dönemi içinde yapılması büyük bir avantajdır.
